In Marokko zijn naar schatting een miljoen mensen blind als gevolg van slechte hygiëne, eenzijdige voeding en gebrek aan goede medische voorzieningen. In veel gevallen blijken verwaarloosde oogaandoeningen om staar te gaan. Een aandoening die redelijk eenvoudig te verhelpen is middels een operatie. Maar waar de middelen en mogelijkheden niet voor zijn.
Staar (ook wel cataract genoemd) is een vertroebeling van de ooglens. Hierdoor ontstaat wazig zicht. De ooglens zit direct achter de iris (het gekleurde deel van het oog) en de pupil (het zwarte rondje in het midden van uw oog).
Santé Pour Tous helpt deze mensen met een operatie. Deze operaties worden samen met lokale medici en verpleegkundigen uitgevoerd om zo ook de lokale (chirurgische) zorg te verbeteren. Op die manier kunnen de lokale medici de operaties in de toekomst zelf uitvoeren en zijn onze missies niet meer nodig.
Hoe ontstaat staar?
Normaal gesproken is de lens helder, dit creëert scherpte. Echter, als men ouder wordt, kan de lens langzaam troebel worden. Hierdoor worden de lichtstralen niet goed doorgelaten en ontstaat een onscherp beeld op het netvlies. Het gevolg is wazig zicht.
De meest voorkomende vorm van staar is het gevolg van veroudering van de ooglens (leeftijdsafhankelijke staar). Andere oorzaken die tot staar kunnen leiden zijn: aangeboren afwijkingen (erfelijkheidsfactoren), bepaalde stofwisselingsziekten (bijv. suikerziekte), bepaalde oogaandoeningen (bijv. inwendige oogontstekingen), medicijngebruik (bijv. langdurig prednisongebruik), oogverwondingen (bijv. scherp/stomp trauma, chemisch letsel) en overige restfactoren (bijv. na oogoperaties, bij bepaalde syndromen). Staar kan ook voorkomen bij pasgeborenen of op kinderleeftijd. De overige risicofactoren voor het ontwikkelen van staar zijn: geslacht (staaroperaties worden vaker verricht bij vrouwen dan bij mannen, respectievelijk ligt de verhouding op 65% // 35%), suikerziekte, zonlicht, voeding, levensomstandigheden en levensstijl.
In landen als Marokko is er niet altijd voldoende geld, kennis of mogelijkheid om een dergelijke operatie uit te voeren. De gevolgen voor ouderen met staar die onbehandeld is, zijn erg groot. Ze krijgen onder andere te maken met:
Wazig beeld
Het scherpe zien wordt steeds meer (alsof door een matglas wordt gekeken). Zowel op afstand (tv-kijken, autorijden) als dichtbij (lezen).
Kleurverandering
De omgeving lijkt grauwer en minder kleurrijk. Meestal wordt men zich pas van het verschil bewust als bij het eerste oog de staar is weggenomen.
Slechter zien in het donker
Doordat de lens licht tegenhoudt (een sterkere leeslamp kan in het beginstadium van staar helpen bij het lezen).
Verblinding/schitteringen
Bij bepaalde vormen van staar heeft men last van tegenlicht (bijv. autolampen) of zonlicht. Dit verblindend effect, glare of halo’s genoemd, ontstaat door lichtverstrooiing in de troebele ooglens. De patiënt kan dan verblind worden door bijvoorbeeld tegenliggers.
Wisselende brilsterkte
Bij een kern-staar (nucleair cataract) verandert de breking van de ooglens door een toename van de bolling van de lens. Hierdoor verandert de sterkte van de bril. Meestal leidt dit tot een vermindering van het gezichtsvermogen. Echter, soms is het zicht van dichtbij tijdelijk verbeterd. Soms vertelt de patiënt “dat het zien zonder de bril veel beter gaat”. Dit wordt veroorzaakt door een verandering van het brekingsvermogen van de lens. Maar het voordeel daarvan verdwijnt weer omdat de lens, behalve boller, ook troebeler wordt.
Dubbel- of schaduwbeeld
Dit ontstaat door een onregelmatige lichtbreking in de troebele lens waardoor meerdere beelden kunnen ontstaan. Als een dubbelbeeld alléén maar aanwezig is bij het kijken met 2 ogen dan komt dit meestal niet door staar.
Het resultaat van een staaroperatie is over het algemeen zeer goed. Afhankelijk van andere zicht bedreigende oogziekten kan na de staaroperatie het gezichtsvermogen weer helemaal terugkomen. Santé Pour Tous bezoekt regelmatig plekken waar deze patiënten geopereerd kunnen worden.
